Św. Mateusz – Apostoł i Ewangelista
Ewangelista Mateusz
Św. Mateusz był apostołem oraz autorem jednej z Ewangelii, która nowi jego imię. Przed poznaniem Jezusa Mateusz piastował stanowisko urzędnika państwowego, przez, co współpracował z rzymskim okupantem. Również i wtedy poborców, którzy ściągali podatki nie lubiano. System podatkowy, który obowiązywał za czasów Jezusa Chrystusa dawał celnikom możliwości do nadużyć. Tym bardziej poborców nienawidzono oraz ludność nimi gardziła. Jezus pomimo tego okazywał nawet i celnikom swoją życzliwość. Ewangelie podają, że nawet zasiadał z nimi do stołu. Postać celnika Chrystus wykorzystał w przypowieści. Nie pochwalał on tego zawodu i przez to też nie zachęcał do niego. Jezus doskonale zdawał sobie z tego sprawę, że lekarza potrzebują ci, którzy są chorzy, bo On przyszedł powołać grzeszników, a nie sprawiedliwych. Jezus dużego zaszczytu udzielił celnikom powołując Mateusza, który wykonywał właśnie ten zawód do swojego grona apostolskiego, przez, co uczynił go najbliższym współpracownikiem. Jak wyglądała młodość świętego Mateusza tego nie wiadomo. Ze świętym Mateuszem można się spotkać dopiero na kartach Ewangelii w Kafarnaum. Tam Jezus Chrystus spotkał go przy pracy celnika. Tam też powołał go do grona dwunastu Apostołów. Wydarzenie to dokonało się po cudzie Jezusa, w którym został uzdrowiony paralityk. O cudownym uzdrowieniu paralityka dowiedział się również Mateusz. Nie wyklucza się, że święty Mateusz był także świadkiem tego cudownego uzdrowienia, bo samo zainteresowanie dotyczące Jezusa Było ogromne. Nawrócenie Mateusz opisuje w swojej Ewangelii. Stało się to w trakcie uczty, gdy Jezus Chrystus zasiadał razem celnikami oraz z grzesznikami. Wspomniana uczta w Ewangelii Mateusza należała prawdopodobnie do pożegnalnych. Jest w niej mowa również o innych celnikach, co może świadczyć, że święty Mateusz miał pozycję bardziej znaczącą niż pozostali. Mógł być przełożonym celników. Naród rzymski nakładał podwójne podatki. Jedne były z racji dobytku wlanego i zarobku. Z kolei drugi związane były z przewozem. Do ostatnie formy wliczone zostały przejście przez sam most albo wejście do samego miasta. Z Ewangelii św. Marka dowiadujemy się, ze święty Mateusz posiadał drugie imię, które brzmiało Lewi, zaś jego ojciec nazywał się Alfeusz. Imię Mateusz jest nie częstym imieniem, które występuje na kartach Ewangelii. Jest ono pochodzenia hebrajskiego i oznacza ono dar Boga. O nawrócenie świętego Mateusza wspomina w swojej Ewangelii święty Marek oraz święty Łukasz. Jednak Ewangelie tylko piszą o tym jednym fakcie, jakim było powołanie Mateusza oraz poza katalogiem nie jest o nim nic więcej napisane. Wedle podania święty Mateusz zaraz po Wniebowstąpieniu Jezusa pozostał w Palestynie, gdzie napisał należącą do najstarszych Ewangelię opatrzoną jego imieniem. W niej też chciał wykazać, że Jezus Chrystus jest obiecanym Mesjaszem, bo poprzez jego życie proroctwa zapowiedziane w Starym Testamencie zostały wypełnione. Następnie święty Mateusz miał głosić ją w Etiopii. Są i takie wersje, które mówią również o Persji. Mateusz zginął śmiercią męczeńską. Pozostawił po sobie Ewangelię świętego Mateusza. Ewangelia ta posiada niezwykle oryginalną strukturę, która ma głęboki sens teologiczny i symboliczny. Tematem przewodnim tej Ewangelii jest królestwo Boże, jednak poszczególne fragmenty podkreślają inny szczególny jej aspekt. Autor tej Ewangelii posługuje się tytułami mesjańskimi odnoszonymi do Jezusa Chrystusa, kreśli Jego bardzo wyraźny portret. Od początku wykazuje, że Jezus jest Mesjaszem, Synem Dawida oraz synem samego Boga. Mocno akcentuje mesjańską godność Jezusa. Powstanie tej Ewangelii datuje się na lata 50 oraz 60. Prawdopodobnie miał do nie użyć jeżyka aramejskiego. W swoim przeznaczeniu miała być skierowana przede wszystkim do Żydów. Treść tej Ewangelii jak i jej styl oraz język i szczegóły mówią o autorze, który doskonale znał się na sytuacji, która panowała w za jego czasów. Jednak tekst aramejski szybko zaginął. Po nim pozostało dużo tłumaczeń w języku greckim. W Ewangelii tej pozostawili sporo wyrazów aramejskich. Fakt ten tłumaczy się, iż prawdopodobnie nie znali odpowiednich wrażeń w grece. O autorstwie Ewangelii świętego Mateusza mówi tradycja Kościoła. O niej mówią również takie autorytety jak święty Papiasz, Orygenes, Klemens Aleksandryjski oraz święty Ireneusz. Ewangelia świętego Mateusza stała się inspiracją do tego, aby o życiu Jezusa Chrystusa pisali inni. Po tej Ewangelii powstały jeszcze trzy, wzajemnie uzupełniające się.
Celem wyznaczonym w swojej Ewangelii święty Mateusz chciał pokazać, że Jezus Chrystus stał się obiecanym od dawna Zbawicielem świata. Tutaj możemy zobaczyć, z jaką starannością przypomina teksty prorocze związane z Jezusem Chrystusem oraz wypełnienie się ich w samej osobie Jezusa. Przekazał on nam dużo szczegółów z działalności oraz nauczania Jezusa, których nie spotkamy w innych Ewangeliach. Tutaj możemy zaliczyć Kazanie Jezusa na Górze, przypowieść: pierwsza o kąkolu oraz o skarbie ukrytym, o bardzo drogocennej perle. Przypowieści o dziesięciu pannach; talentach; pokłon trzech królów, rzeź niewiniątek, ucieczkę Józefa i Maryi wraz z Jezusem do Egiptu. Relikwie świętego Mateusza w dziesiątym wieku przewieziono do Salerno położonego nieopodal Neapolu. Właśnie tam leżą przy ołtarzu w krypcie katedry. Ikonografia kościelna przedstawia świętego Mateusza przeważnie z księgą Ewangelii. Towarzyszy mu uskrzydlona postać ludzka. Nawiązuje ona do wizji proroka Ezechiela, który widział 4 tajemnicze postacie będące przy tronie Bożym, którą od świętego Ireneusza zaczęto odnosić do czterech Ewangelistów. Obok świętego Mateusza widnieje postać ludzka, która symbolizuje początek Ewangelii rozpoczynającej się od samego rodowodu przedstawiające drzewo genealogiczne ziemskich przodków Jezusa Chrystusa. Święty Mateusz chciał przez to wykazać, ze Jezus był potomkiem Abrahama pochodzącym z Dawidowego rodu. Niekiedy przedstawia się tego Apostoła z mieczem, bo podania głoszą, że poniósł śmierć męczeńską od miecza.